مجازات توهین به فرمانده

خدمت سربازی در کنار خاطرات و روزهای شیرین، دارای شرایط دشوار و سخت است.
گرچه اعزام به خدمت سربازی برای بسیاری از افراد، دغدغه‌ای بزرگ به حساب می‌آید، اما با رعایت قوانین و مقررات مربوطه در حین خدمت می توان این دوران را بدون دردسر سپری نمود.

متاسفانه در برخی مواقع، شاهد فحاشی به مافوق در خدمت سربازی بوده ایم که عموماً این گونه جرایم به دلایل مختلف از جمله پایین بودن تحمل سربازان در شرایط دشوار مناطق مختلف خدمت، صورت می‌گیرد.

مجازات توهین به فرمانده به دلیل غیر قابل گذشت بودن این جرم، سنگین می باشد. به همین جهت در این مطلب به بررسی مجازات توهین به مافوق در سربازی پرداخته ایم.

علت بروز جرم توهین به مافوق در خدمت 

رعایت سلسله مراتب و حفظ نظم و ارتباط، حفظ عزت نفس پایوران و سربازان و نیز تحکیم اقتدار و موقعیت فرماندهی از موارد مهم و مورد نیاز در نیروهای مسلح است.

عدم رعایت حدود ارتباطی میان سرباز و فرمانده و فحاشی به مافوق در خدمت، جرم غیرقابل گذشت تلقی می‌شود.

 در حالت کلی اهانت مادون به مافوق یا برعکس در قوانین مجازات جرایم نیروهای مسلح، جرم بوده و مجازات خاص خود را با توجه به شرایط به همراه دارد.
توجه داشته باشید که حتی در صورت اهانت آمیز بودن رفتار مافوق، امکان شکایت از فرمانده وجود دارد.

در بسیاری از موارد توهین به فرمانده در شرایط سخت روحی سربازان و پایین آمدن تحمل آنها ایجاد شده است، یا دلایل متعدد دیگر از جمله در موارد نادر بدرفتاری فرمانده با سرباز موجب توهین به مافوق گردیده است.
در حالت کلی هنگام وقوع چنین جرمی باید تمامی شرایط موجود در آن لحظه برآورد شود تا بتوان قضاوت درستی انجام داد.

یکی از موارد جلوگیری از این مسئله شفاف‌سازی روابط میان سربازان در یگان های نظامی و انتظامی و ابلاغ درست دستورات به سطوح پایین بوده تا سربازان با آگاهی از قوانین و مقررات، از اهانت و توهین خودداری کنند.
گرچه این مسئله باید به صورت دو طرفه یعنی مادون به مافوق و برعکس رعایت شود.

توهین به فرمانده در قانون چه مجازاتی دارد؟

 مجازات توهین به فرمانده باید مطابق با ماده ۴۶ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح اعمال شود.

در این ماده آمده است که هر نظامی در حین خدمت به نحوی به نگهبان یا مراقب در رابطه با انجام وظیفه اهانت نماید، به حبس از ۲ ماه تا یک سال محکوم می گردد. مگر آنکه اهانت او مصداق قذف باشد که به مجازات آن محکوم می‌شود.

 همچنین در ماده ۴۸ این قانون آمده است که هر نظامی حین خدمت یا در ارتباط با آن، به مافوق خود اهانت نماید به حبس از دو ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.

 تبصره: در صورتی که اهانت وی مصداق قذف باشد، به مجازات آن محکوم می‌شود.

 در این رابطه باید متذکر شد که برخورد توهین آمیز در مواقع غیر از خدمت و غیر مرتبط با آن، شامل مجازات های بالا نیست. یعنی اگر توهین در حین خدمت نباشد، مشمول ماده ۶۰۸ تعزیرات خواهد بود.

مطابق با این ماده، توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک چنانچه موجب حد قذف نباشد، موجب مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا ۵۰ هزار ریال تا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود.

 اما شاید این سوال مطرح شود که حد قذف به چه معناست؟

 ر اصطلاح فقهی قذف به معنای نسبت دادن لواط یا زنا به مرد یا زنی است که نتوان آن را با بینه اثبات نمود.

بدین صورت که اگر به کسی تهمت لواط یا زنا زده شود و امکان اثبات این ادعا در دادگاه نباشد، مستوجب حد قذف بوده و مجازات آن ۸۰ ضربه شلاق است.

 در ادامه در رابطه با مجازات توهین به مافوق در سربازی باید به ماده ۴۹ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح نیز اشاره نمود.

در این ماده آمده است که هر یک از فرماندهان و مسئولان نظامی به افراد تحت امر خود اهانت و یا خارج از اختیارات فرماندهی و آیین نامه انضباطی آنان را تنبیه کند، به حبس از دو ماه تا یک سال محکوم و هر گاه به موجب قوانین جزایی دیگر مستلزم حد یا قصاص یا دیه باشد، به مجازات آن نیز محکوم می‌گردد.

اما به منظور پیشگیری و جلوگیری از فحاشی در خدمت و اعمال مجازات توهین به فرمانده باید دلایل انجام این جرم توسط افراد مورد بررسی قرار گرفته و راهکارهای آن اعلام شود. در ادامه با بررسی این عوامل با ما همراه باشید.

بررسی دلایل جرم اهانت در نیروهای مسلح

 طی پژوهشی که توسط سازمان قضایی نیروهای مسلح انجام گرفته است، پرونده‌های جرم اهانت فرماندهان یگان های نظامی و انتظامی و نیز سربازان مجرم مورد بررسی قرار گرفت.

 در این رابطه نکته مهم در توهین های درون سازمانی، روابط ناسالم بین افراد بوده است.
همچنین علاوه بر این، ایراداتی نیز در موارد برون سازمانی و درون فردی نیز از عوامل مهم در پیدایش جرم توهین و اهانت مادون به مافوق یا برعکس شمرده شده است.

بدین ترتیب در ارتباط با مجازات توهین به فرمانده و بررسی عوامل آن، موارد زیر می‌توانند از دلایل عمده بروز این نوع مشکلات باشند:

  • عدم توجه به برخی فرماندهان به سربازان
  • اعمال تبعیض خصوصاً در تقسیم کار
  • عدم دقت در انتخاب افراد برای پست های مختلف
  • پایین بودن آستانه تحمل کارکنان
  • عدم اطلاع از آیین نامه انضباطی توسط سربازان
  • اختلالات روانی و شخصیتی
  • عدم آموزش لازم در نحوه برخورد با ارباب رجوع
  • عدم آگاهی از قوانین و مقررات

 یکی از راه حل های پیشنهادی در این طرح برای جلوگیری از این جرایم، تاسیس مراکز مشاوره و راهنمایی برای کارکنان ناجا بوده است که می تواند تاثیر بسزایی در رفع مشکلات و نگرانی های روحی و روانی سربازان در حین خدمت داشته باشد.

جمع بندی

فحاشی به مافوق در خدمت یکی از جرایم غیر قابل گذشت است که مجازات سنگینی به همراه دارد.
این مسئله عموماً به علت بروز مشکلات روحی در سربازان و پایین بودن سطح تحمل آنها به دلیل وجود شرایط دشوار در سربازی روی می‌دهد. در برخی موارد نیز به علت عدم آگاهی از قوانین و مقررات شاهد چنین رفتارهایی از سوی سربازان هستیم.

 اما در حالت کلی مجازات توهین به فرمانده بر اساس مواد ۴۶، ۴۸ و ۴۹ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح اعمال می‌شود. در این قوانین با توجه به نوع و میزان جرم، مجازات هایی از قبیل حبس از ۲ ماه تا یک سال و ضربه شلاق در نظر گرفته شده است.